De geest van Johannes Strumphler
Het orgel in de Remonstrantse kerk in Alkmaar
Stralend wit ligt de laag zuiver zand op de vloer van de Remonstrantse kerk in Alkmaar, keurig aangeharkt. Het zand beschermt de houten vloer tegen vocht en vuil, maar is ook een vonken-dover bij het gebruik van door kooltjes gestookte voetenstoofjes. Nu is het zand een begrip geworden voor deze grotendeels in hout gebouwde kerkjes met een of twee galerijen. Deze intieme Remontrantse schuilkerk staat nog altijd verborgen achter twee huisjes met daar tussenin een imposante deur als ingang. De straat heeft de ongewone naam Fnidsen en ligt in het oude centrum van Alkmaar.
De vermoedelijke maker van de opvallen grote orgelkas is Dirk Johan Baars, maar het instrument in de kas is een vrije reconstructie van wat de Amsterdamse meesterorgelmaker Johannes Strumphler hier in 1792 maakte. Van Strumplers werk was namelijk niet veel overgebleven. Het orgel heeft maar een klavier, maar heeft door zijn uitgekiende dispositie een palet aan klankkleuren beschikbaar: een feest voor musicus en luisteraar.
De orgelfotograaf gaat op herhaling, want aan het begin ervan zien we Jan Zwart lopen in het Fnidsen op weg naar de Remonstrantse kerk. Ook dit orgel heeft hij natuurlijk gefotografeerd. De Urker organist Daniel Post was student orgelmentor van deze kerk. Met een favoriet variatiewerk geeft hij een mooie klankdemonstratie van dit fraaie instrument.
De orgelfotograafOrgels fotograferen is een lastige bezigheid. Hoewel het geen vogels zijn, zorgen plaats en andere moeilijkheden altijd voor een uitdaging. Je aanpassen en creatieve oplossingen vinden, zijn volgens Jan Zwart daarom onvermijdelijk. Voetnoten bij het portret: |
Daniel Post speelt WaltherDat de mensen vroeger een stuk kleiner waren, is bij dit orgel goed merkbaar. Het klavier ligt zo laag in de kas, dat Daniel Post met zijn lange benen er niet goed onder past; pedaalspelen wordt zo lastig. Met zijn keuze voor de partita Jesu meine Freude van Johann Gottfried Walther, waarin geen pedaal wordt gebruikt, omzeilt hij dit probleem. Johann Gottfried Walther (1684-1748) was een leeftijdgenoot en een neef van Johann Sebastian Bach. Aanvankelijk studeerde hij rechten, maar koos uiteindelijk voor de muziek. Hij was organist, componist en schreef ook muziektheoretische werken. Zijn partita Jesu meine Freude is een van zijn bekendste composities voor orgel. Daarnaast schreef hij de nodige concerto’s voor orgel. Zijn muziek kenmerkt zich door een lichtere en wat opener structuur dan die van Bach, waardoor deze wat toegankelijker is voor het ongeoefende oor. Daniel Post is pianist en organist en komt uit Urk. Hij volgt al vroeg muzieklessen bij onder meer Jacob Schenk en Hans van Beelen. Hij studeerde hoofdvak orgel bij Matthias Havinga en Pieter van Dijk aan het Conservatorium van Amsterdam. Daniel is actief als kerkorganist binnen verschillende kerken in Urk. Hij is daarnaast een veelgevraagd koorbegeleider, actief als orgel en pianodocent en hij geeft concerten. |
